BIJ DE COMPAGNONS

GASTENVERBLIJVEN EN ARTIST RESIDENCE

Vorige slide
Volgende slide

GRITSTONE

Vorige slide
Volgende slide

WENSLEYDALE

Het verhaal van de herderswagen

Engeland eind 16e eeuw. Terwijl de wind over de heuvels raast en met vlagen hoosbuien over het landschap drijft biedt een nietig bouwsel op twee rammelende assen nog maar nauwelijks weerstand tegen het natuurgeweld. Metalen golfplaten bestonden toen nog niet en dus werd het mobiele onderkomen van de schaapsherder gemaakt van alles wat maar voorhanden was, wat niet zelden neerkwam op slechts een houten frame bekleed met leer of stof. Naast minimale beschutting tegen het weer, bood het onderkomen geen noemenswaardig comfort – en toch bleek het een uitkomst. 

In tijden waarin weilanden en akkers nog niet omheind waren moesten boeren een manier verzinnen om hun lappen grond bemest en begraasd te houden. Met de komst van de herderswagen kon de boer zijn schaapsherder met kudde op een efficiënte manier jaarrond zijn land rond sturen. Het was aan de herder zelf, of aan een koppel lastdieren, om de wagen te verplaatsen. Dit waren trouwens niet vanzelfsprekend paarden of ossen: Er waren ook wagens die zo licht (en klein) waren dat ze door honden getrokken konden worden.

Met de uitvinding van de metalen golfplaten ging het verblijf van de herder er wat op voorruit. De platen boden meer bescherming tegen wind en regen, al zorgde condensvorming aan de binnenkant alsnog met wat pech voor een nat pak en kon de kou onbelemmerd de wagen in trekken. Vandaar dat er, zeker bij de wat ‘luxer’ uitgevoerde wagens, nog wel eens een houtkachel in teruggevonden kon worden. Er was ook meer ruimte voor het bed: de welbekende, verhoogde bedstede. Zeker in het lammerseizoen bood dit uitkomst. Als een lam door de moeder werd verstoten of last had van een 

Een verkoopbrochure van Rose Lane Works in Norwich. 

zwakke gezondheid kon de herder het dier mee de wagen in nemen en kreeg het een plekje onder de bedstede. Twee ramen (of soms slechts luiken), elk aan één van de lange zijdes van de wagen, gaven de herder zicht op de kudde. 

De herderswagen was niet alleen in Engeland te vinden. Ook in landen zoals Duitsland en Frankrijk bestond het fenomeen, maar zij hielden er hele eigen uitvoeringen op na. Je kunt zelfs foto’s terugvinden van omgebouwde hondenkarren en wagens met een rieten dak. 

De 'Dunglish'

Bij de Compagnons hebben we, geïnspireerd door de rijke historie en de charme van de Engelse schaapherdershut, onze eigen wagen ontworpen – onder ons ook wel liefkozend de ‘Dunglish’ genoemd.  Van buiten oogt hij, net als zijn Engelse grote broer, wat sober en staat hij eigenwijs op zijn eigen set metalen wielen. Maar zodra je de deur opent en je tenen de verwarmde vloer raken is het meteen duidelijk: deze wagen is gebouwd en ingericht met comfort als uitgangspunt. Kijk echter om je heen en je zult overal verwijzingen naar zijn Engelse broer terugvinden. Het gebogen plafond, de kraaldelen aan de wanden en de verhoogde bedstede zijn allemaal naar historisch evenbeeld.

Om deze link in ere te houden worden al onze wagens vernoemd naar (zeldzame) oud-Engelse schapenrassen. Zoals bijvoorbeeld ‘Gritstone’: Dit winterharde heuvelschaap komt uit de omgeving van Derbyshire en behoort tot één van de oudste schapenrassen uit Engeland! Een cultuurhistorisch verwantschap met het schaap is Waskemeer, het dorp waar wij zelf toe behoren, niet vreemd. De naam Waskemeer komt naar verluid zelfs voort uit een eeuwenoude traditie van het wassen van schapen. Dit gebeurde in het nabij gelegen meertje, wat dan ook Waske Mar werd genoemd.